Ebintu ebikozesebwa mu kukola amazzi (hydraulic pipe fittings) bikola kinene mu nkola y’enkola z’amazzi, okukakasa nti amazzi gatambula bulungi era bulungi. Naye, okupima obulungi ebikozesebwa bino emirundi mingi kiyinza okuba ekizibu naddala eri abo abapya mu kisaawe. Mu kitundu kino, tujja kugenda mu maaso n’okubunyisa ensi y’ebintu ebikozesebwa mu kukola payipu z’amazzi, nga tukuwa okumanya n’ebikozesebwa ebikulu ebyetaagisa okubipima obulungi.
Ekisooka, tujja kwetegereza obukulu bw’okutegeera ebikozesebwa mu payipu z’amazzi. Bw’ofuna okutegeera okutegeerekeka obulungi ebika n’obunene bw’ebintu eby’enjawulo ebiriwo, osobola okukakasa okulonda okutuufu n’okuteekebwa ku nkola yo entongole. Tujja kwogera ku nsonga ez’enjawulo ezirina okulowoozebwako nga tupima ebikozesebwa mu payipu za mazzi, omuli obunene bw’obuwuzi, eddoboozi ly’obuwuzi, n’ekika ky’obuwuzi.
Ekiddako, tujja kulaga ebikozesebwa ebikulu ebyetaagisa okupima obulungi ebikozesebwa mu payipu z’amazzi. Okuva ku kalifuuwa n’ebipima obuwuzi okutuuka ku bipima eddoboozi n’ebipimo bya ttaapu, tujja kulaga ebikozesebwa ebirina okuba n’omukugu yenna mu nkola y’amazzi oba omuwagizi.
Ekirala, tujja kuwa omutendera ku mutendera ku ngeri y’okupima ebikozesebwa mu payipu z’amazzi. Ekitabo kino ekijjuvu kijja kukuyisa mu nkola y’okupima, okukakasa obutuufu n’obutuufu. Tujja kukwata ku mitendera egyetaagisa okupima ebikozesebwa ebisajja n’abakazi, wamu n’obukodyo n’enkola ennungi ey’okufuna ebipimo ebyesigika.
Oba oli seasoned professional oba omutandisi mu mulimu, ekiwandiiko kino kijja kukuyamba okumanya n’ebikozesebwa ebyetaagisa okupima ebikozesebwa mu payipu z’amazzi n’obwesige n’obutuufu. Kale, katuyingire mu mysteries of hydraulic payipu fitting measurement.
![]()
Okutegeera ebikozesebwa mu kukola payipu z’amazzi .
T he role of hydraulic pipe fittings mu kugatta ebitundu eby’enjawulo eby’enkola y’amazzi.
Ebintu ebikozesebwa mu kukola amazzi (hydraulic pipe fittings) bikola kinene nnyo mu kugatta ebitundu eby’enjawulo eby’enkola y’amazzi. Ebintu bino byetaagisa nnyo okulaba ng’enkola eno terimu mazzi era nga tekola bulungi. Nga tuwa akakwate akanywevu wakati w’ebitundu eby’enjawulo eby’amazzi, nga payipu, hoosi, vvaalu, ne silinda, ebikozesebwa mu payipu z’amazzi bisobozesa okutambuza amaanyi g’amazzi munda mu nkola.
Ekimu ku bikolwa ebikulu eby’ebintu ebikozesebwa mu kukola amazzi (hydraulic pipe fittings) kwe kwanguyiza okutambuza amazzi g’amazzi okuva mu kitundu ekimu okudda mu kirala. Zikakasa okuyungibwa okunywevu era okwesigika, ne zitangira okukulukuta kwonna okuyinza okuvaako puleesa y’amazzi okufiirwa. Kino kikulu nnyo mu nkola z’amazzi eza puleesa enkulu nga n’okukulukuta okutono kuyinza okukosa ennyo enkola y’enkola.
Ng’oggyeeko omulimu gwabyo ogw’okusiba, ebikozesebwa mu kuziyiza amazzi (hydraulic pipe fittings) nabyo bisobozesa okwanguyirwa okukuŋŋaanya n’okumenyawo enkola y’amazzi. Ziwa engeri y’okuyunga n’okuggyako ebitundu ebitalina kwetaaga kuweta oba enkola endala ez’okwegatta ez’olubeerera. Obugonvu buno bukulu nnyo mu biseera by’emirimu gy’okuddaabiriza oba okuddaabiriza, kubanga kisobozesa okukyusa amangu era mu ngeri ennungi ebitundu ebikyamu oba ebikaluba.
Ekirala, ebikozesebwa mu payipu eby’amazzi bisobozesa okuyisa amazzi g’amazzi mu ngeri esinga okukola obulungi era ennungi. Ziyinza okukozesebwa okukyusa obulagirizi bw’okutambula kw’amazzi, okugatta emigga egy’amazzi mingi, oba okukutula omugga gumu mu matabi agawera. Enkola eno ey’okukola ebintu bingi esobozesa enkola z’amazzi okulongoosebwa n’okulongoosebwa mu nkola ezenjawulo, okukakasa nti zikola bulungi n’okukola obulungi.
T he ebika eby’enjawulo eby’ebintu ebikozesebwa mu payipu eby’amazzi ebitera okukozesebwa.
Waliwo ebika by’ebintu ebikozesebwa mu kukola amazzi ebiwerako ebitera okukozesebwa mu nkola z’amazzi. Buli kika kirina dizayini n’ebintu byakyo eby’enjawulo, ekigifuula esaanira okukozesebwa n’ebyetaago ebitongole. Ebimu ku bikozesebwa mu kukola payipu z’amazzi ezisinga okukozesebwa mulimu:
1. NPT (National Pipe Thread) Fittings: Ebintu bino birina obuwuzi obuliko enkokola era bikozesebwa nnyo mu nkola z’amazzi. Ziwa akabonero akesigika era zisobola okugumira puleesa enkulu. NPT fittings ziri mu sayizi n’ensengeka ez’enjawulo, ekizifuula ez’enjawulo era ennyangu okukozesa.
2. JIC (Joint Industry Council) Fittings: Ebikozesebwa mu JIC birina ekifo eky’okutuula mu diguli 37 era nga bitera okukozesebwa mu nkola z’amazzi eza puleesa eya waggulu. Ziwa ekyuma ekikuba ebyuma ku kyuma era zimanyiddwa olw’okuziyiza okukankana n’okukuba. JIC fittings zisangibwa mu sayizi ez’enjawulo era nga zisobola bulungi okukuŋŋaanyizibwa n’okukutulwamu ng’okozesa flare nut ne sleeve.
3. ORFS (O-ring face seal) fittings: Ebintu ebikozesebwa mu ORFS birina ffeesi empanvu nga biriko ekisiba kya O-ring era nga bisaanira okukozesebwa mu mazzi aga puleesa enkulu. Ziwa omukutu ogwesigika era ogutaliimu nvubuvu era nga nnyangu okukuŋŋaanya n’okukutula. ORFS fittings zitera okukozesebwa mu nkola awali okuyungibwa okutera n’okukutuka.
4. Flare Fittings : Flare fittings zirina ekifo ekituula ku flare mu diguli 45 era nga zitera okukozesebwa mu nkola za low-pressure hydraulic. Ziwa ekizibiti ekyesigika era nga kyangu okukuŋŋaanya n’okukutula nga bakozesa ‘flare nut’ n’emikono. Flare fittings zitera okukozesebwa mu nkola nga okwanguyiza okuteekebwa n’okuggyawo kikulu.
A n Okulaba ebikulu ebikwata ku bintu ebikulu n’ebitundu by’ebintu ebikozesebwa mu kukola payipu z’amazzi.
Ebintu ebikozesebwa mu kukola amazzi (hydraulic pipe fittings) bikoleddwa okusobola okugumira puleesa enkulu n’okuwa ekiyungo ekitaliimu kukulukuta mu nkola z’amazzi. Zitera okukolebwa mu bintu ng’ekyuma, ekyuma ekitali kizimbulukuse oba ekikomo, ebiwa amaanyi amalungi ennyo n’okuziyiza okukulukuta. Ebikulu ebiraga n’ebitundu ebikola ebikozesebwa mu payipu z’amazzi mulimu:
1. Threads : Ebikozesebwa mu payipu ezirimu amazzi birina ebiyungo ebiriko obuwuzi ebizisobozesa okusikula ku payipu, hoosi, oba ebitundu ebirala eby’amazzi. Obuwuzi bukakasa okuyungibwa okunywevu era okunywevu, okuziyiza okukulukuta kwonna oba okufiirwa amazzi g’amazzi.
2. Seals : Ebintu ebikozesebwa mu kukola amazzi (hydraulic pipe fittings) bikozesa ebika by’ebisiba eby’enjawulo, gamba nga O-rings, gaasikiti, oba ebyuma ebisiba ebyuma okutuuka ku kyuma, okukakasa okuyungibwa okutaliimu kukulukuta. Ebisiba bino bikoleddwa okugumira puleesa enkulu n’okuwa ekiziyiza ekyesigika okulwanyisa okukulukuta kw’amazzi.
3. Ferrules : Ferrules mpeta ntono ez’ekyuma ezikozesebwa okunyweza hoosi oba obuyumba okutuuka ku bikozesebwa mu mazzi. Bawa obuwagizi n’okunyweza ebirala, okukakasa nti bikwatagana bulungi era nga binywevu. Ferrules zitera okukolebwa mu bintu nga ekikomo oba ekyuma ekitali kizimbulukuse.
4. Enkola z’okusiba : Ebimu ku bikozesebwa mu kusiba payipu ezirimu amazzi birimu enkola ezisiba, gamba nga lock nuts oba locking clips, okuziyiza okukutuka mu butanwa. Enkola zino ziwa obukuumi obw’enjawulo era zikakasa nti ebikozesebwa bisigala nga biyungiddwa bulungi nga bikola.
![]()
Ebikozesebwa ebikulu okupima ebikozesebwa mu payipu z’amazzi .
t he essential tools required okupima obulungi ebikozesebwa mu payipu za mazzi.
Okukakasa nti enkola entuufu n’okukwatagana kw’ebintu ebikozesebwa mu kukola payipu z’amazzi, kikulu nnyo okuba n’ebikozesebwa ebituufu eby’okupima okutuufu. Ebikozesebwa bino tebiyamba mu kuzuula bipimo bya fittings zokka wabula biyamba mu kwekenneenya omutindo gwabyo n’enkola yabyo. Wano waliwo ebikozesebwa ebikulu ebitera okukozesebwa mu kupima ebikozesebwa mu payipu z’amazzi:
1. Kalifuuwa wa Vernier .
Kalifuuwa wa Vernier kye kipimo ekituufu ekikozesebwa okupima ebipimo eby’omunda n’eby’ebweru eby’ebintu ebikozesebwa mu payipu z’amazzi. Kirimu ensaya bbiri, ekimu ekinywevu n’ekimu ekitambuza, ekiyinza okutereezebwa okutuuka ku fitting epimibwa. Ekipimo kya vernier ku kalifuuwa kiwa obutuufu obw’amaanyi, okusobozesa okupima okutwalibwa ku kitundu eky’enkumi ekikuli okumpi ekya yinsi oba ekikumi ekya milimita. Ekintu kino kya mugaso nnyo mu kupima dayamita, obuwanvu, n’obuwanvu bw’ebintu ebikozesebwa mu payipu z’amazzi.
2. Ekipima obuwuzi .
Ebipima obuwuzi bye bikozesebwa ebikulu mu kupima ebipimo by’obuwuzi bw’ebintu ebikozesebwa mu payipu z’amazzi. Zijja mu ngeri ez’enjawulo, gamba ng’ebipima empeta ne pulagi, era zikozesebwa okuzuula ekika ky’eddoboozi, dayamita, n’ekika ky’obuwuzi. Bw’opima obulungi obuwuzi, kifuuka kyangu okukakasa nti kituukira bulungi n’okuziyiza okukulukuta oba okwonooneka kw’enkola y’amazzi. Ebipima obuwuzi bibaawo mu sayizi ez’enjawulo era nga bikoleddwa okusobola okusuza ebikozesebwa eby’enjawulo.
3. Ekipima puleesa .
Ekipima puleesa kye kimu ku bintu ebikulu ennyo mu kupima puleesa ekolebwa ebikozesebwa mu payipu z’amazzi. Kiyamba mu kuzuula puleesa y’okukola ey’ebintu ebikozesebwa, okukakasa nti biri mu kkomo erisengekeddwa. Ebipima puleesa biri mu bbanga lya puleesa ez’enjawulo era bisobola okulondebwa okusinziira ku byetaago ebitongole eby’enkola y’amazzi. Nga tulondoola puleesa, kifuuka kisoboka okuzuula obuzibu bwonna oba enkyukakyuka eziyinza okulaga ensonga eyinza okubaawo ku fittings.
4. Ekipima Obuziba .
Ekipima obuziba kikozesebwa okupima obuziba bw’ebituli oba ebisenge ebiyingira mu bikozesebwa mu payipu z’amazzi. Kiba kya mugaso nnyo ng’oteeka ebikozesebwa (fittings) ebyetaagisa okupima obuziba obutuufu, gamba ng’ezo ezirina ebisiba bya O-ring. Ekipima obuziba kisobozesa okuteeka ebintu mu kifo ekituufu, okukakasa okuyungibwa okunywevu era okutaliimu kukulukuta. Nga okozesa ekintu kino, akabi k’okuteekebwa mu ngeri etali ntuufu n’okulemererwa kw’enkola y’amazzi oluvannyuma kayinza okukendeezebwa.
5. Micrometer .
Micrometer ye precision measuring instrument ekozesebwa okupima obuwanvu ne diameter ya hydraulic payipu fittings n'obutuufu obusukkiridde. Ewa ebipimo mu microns oba enkumi za yinsi, ekisobozesa okwekenneenya okutuufu okw’ebipimo by’ebikozesebwa. Micrometers ziri mu bika eby’enjawulo, omuli micrometers ez’ebweru ne micrometers munda, okusobola okukola ku byetaago eby’enjawulo eby’okupima. Ekintu kino kya mugaso nnyo ng’okola ku fittings ezirina okugumira okunywevu oba nga zeetaaga okukwatagana okutuufu.
6. Ekipimo ekipimiddwa .
Ekipimo ekipimiddwa kye kimu ku bintu ebyangu naye nga byetaagisa okupima obuwanvu n’obugazi bw’ebintu ebikozesebwa mu payipu z’amazzi. Kitera okukozesebwa nga tukola ku fittings ennene eziteetaaga precision ya waggulu ewereddwa vernier calipers oba micrometers. Ekipimo ekipimiddwa kiwa enkola ey’amangu era ennyangu ey’okupima, okusobozesa okwekenneenya okukakali okw’ebipimo by’okutuukagana. Ekintu kino kya mugaso nnyo ng’okola okwekebejja okusooka oba ng’omutindo ogw’oku ntikko tekyetaagisa.
E ach tool n’enkozesa yaakyo entongole mu kupima ensonga ez’enjawulo ku fittings.
Kalifuuwa wa Vernier .
Vernier caliper kye kimu ku bikozesebwa mu kukola ebintu bingi era nga kiyinza okukozesebwa okupima ebintu eby’enjawulo ebikwata ku bikozesebwa mu kukola payipu z’amazzi. Ekigendererwa kyayo ekikulu kwe kuzuula ebipimo eby’omunda n’eby’ebweru eby’ebintu ebikozesebwa, omuli obuwanvu, obuwanvu, n’obuwanvu. Nga okozesa akawanga akatambula, kalifuuwa asobola okutereezebwa okutuuka ku fitting snugly, ekisobozesa okupima okutuufu. Ekipimo kya Vernier ku kalifuuwa kiwa okusoma okutuufu, okukakasa nti ebipimo biba bituufu nga bwe kisoboka.
Ekipima obuwuzi .
Ebipima obuwuzi bikoleddwa mu ngeri ey’enjawulo okupima ebipimo by’obuwuzi bw’ebintu ebikozesebwa mu payipu z’amazzi. Zijja mu ngeri ez’enjawulo, gamba ng’ebipima empeta ne pulagi, okusobola okusuza ebika by’ebintu eby’enjawulo. Ekipima obuwuzi kiyamba mu kuzuula ekika ky’eddoboozi, dayamita, n’ekika ky’obuwuzi. Nga tukakasa nti obuwuzi bukwatagana n’ebiragiro, kifuuka kisoboka okutuuka ku kukwatagana okutuufu n’okuziyiza okukulukuta oba okwonooneka kw’enkola y’amazzi.
Ekipima puleesa .
Ekipima puleesa kye kimu ku bikozesebwa ebiteetaagisa okupima puleesa ekolebwa ebikozesebwa mu payipu z’amazzi. Kikozesebwa okuzuula puleesa y’okukola kw’ebintu ebikozesebwa, okukakasa nti biri mu kkomo erilagirwa. Nga tulondoola puleesa, ebitali bya bulijjo oba enkyukakyuka yonna esobola okuzuulibwa, ekiraga ensonga eyinza okubaawo ku fittings. Kino kisobozesa okuddaabiriza oba okukyusa mu budde, ne kiziyiza okwongera okwonoona enkola y’amazzi.
Ekipima Obuziba .
Ekipima obuziba okusinga kikozesebwa okupima obuziba bw’ebituli oba ebisenge ebiyingira mu bifo omuteekebwa payipu z’amazzi. Kiba kya mugaso nnyo ng’oteeka ebikozesebwa (fittings) ebyetaagisa okupima obuziba obutuufu, gamba ng’ezo ezirina ebisiba bya O-ring. Nga opimira obulungi obuziba, ebikozesebwa bisobola okuteekebwa obulungi, okukakasa okuyungibwa okunywevu era okutaliimu kukulukuta. Ekipima obuziba kiyamba mu kukendeeza ku bulabe bw’okuteekebwa mu ngeri etali ntuufu, ekiyinza okuvaako enkola y’amazzi okulemererwa.
Micrometer .
Micrometers bye bipimo ebipima obulungi ebiwa ebipimo ebituufu eby’obuwanvu ne diameter y’ebintu ebikozesebwa mu payipu z’amazzi. Zitera okukozesebwa nga zikola ku fittings ezirina okugumira okunywevu oba nga zeetaaga okulaga obulungi. Micrometers ziwa emitendera egy’obutuufu egy’amaanyi, emirundi mingi giwa ebipimo mu microns oba enkumi n’enkumi za yinsi. Nga okozesa micrometer, ebipimo by’ebintu ebikozesebwa bisobola okwekenneenya n’obutuufu obusinga, okukakasa okukwatagana n’okukola obulungi.
minzaani ekaliriddwa .
Ekipimo ekipimiddwa kye kintu ekikulu ekikozesebwa okupima obuwanvu n’obugazi bw’ebintu ebikozesebwa mu payipu z’amazzi. Kiba kya mugaso nnyo ng’okola ku fittings ennene eziteetaaga precision ya waggulu ewereddwa vernier calipers oba micrometers. Ekipimo ekipimiddwa kiwa enkola ey’amangu era ennyangu ey’okupima, ekisobozesa okwekenneenya okukakali okw’ebipimo by’okutuukagana. Ekintu kino kitera okukozesebwa mu kiseera ky’okukebera okusooka oba ng’omutindo ogw’oku ntikko tekyetaagisa.
T he importance of okukozesa ebikozesebwa ebituufu okupima okutuufu.
Okukozesa ebikozesebwa ebituufu okupima ebikozesebwa mu payipu z’amazzi kikulu nnyo okukakasa okupima okutuufu era okutuufu. Ebipimo ebitali bituufu bisobola okuvaako ensonga z’okukwatagana, okutuukagana obubi, n’okukulukuta oba okwonooneka kw’enkola y’amazzi. Nga okozesa ebikozesebwa nga vernier calipers, thread gauges, pressure gauges, depth gauges, micrometers, ne scales ezipimiddwa, ebipimo, obuwuzi, puleesa, n’obuziba bwa fittings bisobola okwekenneenya n’emitendera egy’oku ntikko egy’obutuufu.
Ebipimo ebituufu bikulu nnyo mu kitundu ky’enkola z’amazzi, nga n’okukyama okutono ennyo kuyinza okuba n’ebivaamu ebikulu. Ebikozesebwa ebipimiddwa obulungi bikakasa nti olina okuyungibwa okunywevu era nga temulimu mazzi, kiziyiza okuyimirira n’okuddaabiriza okw’ebbeeyi. Okugatta ku ekyo, ebipimo ebituufu biyamba mu kulonda ebikozesebwa ebituufu eby’okukozesa ebitongole, okukakasa nti bikola bulungi n’okukola obulungi.
Omutendera ku mutendera ogulungamya okupima ebikozesebwa mu payipu z’amazzi .
Okupima Obunene bw'obuwuzi n'eddoboozi .
t enkola y’okupima obunene bw’obuwuzi n’okukuba nga okozesa ekipima obuwuzi.
Okusobola okupima obulungi obunene bw’obuwuzi n’eddoboozi ly’ebintu ebikozesebwa mu kukola payipu z’amazzi, ekipima obuwuzi kye kimu ku bintu ebikulu. Ekipima obuwuzi kirimu omuddirirwa gwa threads ezipimiddwa ezikwatagana ne sayizi ez’enjawulo n’ebisaawe. Bw’ogeraageranya obuwuzi bwa fitting ne gaagi, osobola okuzuula obunene n’eddoboozi ebituufu. Okupima obunene bw’obuwuzi, kwatagana n’obuwuzi bwa fitting n’obuwuzi obukwatagana ku gaagi. Kakasa nti obuwuzi bukwatagana bulungi nga tewali bbanga oba bikwatagana. Ekipima kijja kulaga obunene bw’ekintu ekiyitibwa fitting, ekiyinza okulagibwa mu yinsi oba milimita.
D etailed ebiragiro ku ngeri y’okuzuulamu sayizi y’obuwuzi obutuufu n’eddoboozi ly’ekintu ekituuka.
Okuzuula obunene bw’obuwuzi obutuufu n’eddoboozi ly’ekintu ekiyitibwa ‘hydraulic pipe fitting’ kikulu nnyo okusobola okuteeka obulungi n’okukwatagana. Okuzuula obunene bw’obuwuzi, osobola okukozesa kalifuuwa oba olufuzi okupima dayamita ey’ebweru ey’obuwuzi bw’ekintu ekituuka. Bw’omala okufuna dayamita ey’ebweru, osobola okutunuulira ekipande ky’eddoboozi ly’obuwuzi oba okukozesa ekipima eddoboozi ly’obuwuzi okupima eddoboozi. Ekisaawe kitegeeza ebanga wakati w’obuwuzi oburiraanye era nga kitera okulaga mu wuzi buli yinsi oba milimita. Bw’ogatta obunene bw’obuwuzi n’eddoboozi, osobola okuzuula obulungi ebikwata ku wuzi y’okutuukagana.
Okusalawo obuwanvu bw’ebweru .
t he enkola ey’okupima dayamita ey’ebweru ey’ebintu ebikozesebwa mu payipu z’amazzi nga tukozesa kalifuuwa oba okupima ttaapu.
Okupima dayamita ey’ebweru ey’ebintu ebikozesebwa mu kukola payipu z’amazzi kyetaagisa nnyo okulonda sayizi entuufu n’okukakasa nti kituukira bulungi. Okupima dayamita ey’ebweru, osobola okukozesa kalifuuwa oba okupima ttaapu. Tandika ng’oggalawo ensaya za kalifuuwa oba okukwataganya ekipimo n’empenda ez’ebweru eza fitting. Twala ekipimo ku kifo ekisinga obugazi eky’ekintu ekituukagana, okakasa nti ekikozesebwa kibeera kiwenyuka ku kisenge kya fitting. Bw’oba okozesa kalifuuwa, kakasa nti osoma ekipimo okuva ku minzaani oba okulaga kwa digito mu butuufu. Ku bipimo by’olutambi, kakasa nti okusoma kutuufu era kukwatagana.
T he importance of ebipimo ebituufu eby’ebweru ebya diameter okusobola okulonda obulungi fitting.
Ebipimo ebituufu eby’obuwanvu obw’ebweru bikulu nnyo mu kulonda ebikozesebwa ebituufu eby’amazzi. Ebintu ebikozesebwa nga biriko dayamita ezitali ntuufu biyinza obutakwata bulungi, ekivaako okukulukuta, okufiirwa puleesa, oba n’okulemererwa kw’enkola. Bw’opima dayamita ey’ebweru mu butuufu, osobola okukakasa okuyungibwa okunywevu era okwesigika wakati w’ekintu ekituuka ne payipu. Okugatta ku ekyo, ebipimo ebituufu bisobozesa okukwatagana obulungi n’ebitundu ebirala, gamba nga vvaalu, adapter, oba ebiyungo. Kikulu nnyo okukulembeza obutuufu ng’opima dayamita ey’ebweru okwewala ensonga zonna eziyinza okubaawo nga ziteekebwa oba nga zikola.
Okubala dayamita y’omunda .
h ow okubala dayamita y’omunda ey’ebintu ebikozesebwa mu payipu z’amazzi nga oggyako obuwanvu bw’ekisenge okuva ku dayamita ey’ebweru.
Okubalirira dayamita y’omunda ey’ebintu ebikozesebwa mu payipu z’amazzi kyetaagisa okuzuula obusobozi bw’okukulukuta n’okukwatagana n’ebitundu ebirala. Okubala dayamita y’omunda, olina okuggyako obuwanvu bw’ekisenge okuva ku dayamita ey’ebweru. Tandika ng’opima dayamita ey’ebweru ng’okozesa kalifuuwa oba okupima, nga bwe kyannyonnyoddwa emabegako. Oluvannyuma, pima obuwanvu bw’ekisenge ky’ekintu ekituuka ng’okozesa micrometer oba ekintu eky’enjawulo. Bw’omala okufuna ebipimo byombi, ggyako obuwanvu bw’ekisenge ku dayamita ey’ebweru. Ekivaamu kijja kukuwa dayamita y’omunda, ekiikirira ekifo ekiriwo eky’okukulukuta kw’amazzi munda mu fitting.
ebyokulabirako n’okubalirira okulaga enkola.
Ka tulabe ekyokulabirako okulaga enkola y’okubalirira dayamita y’omunda. Ka tugambe nti tulina payipu y’amazzi etuukira ddala ku buwanvu bwa yinsi 0.75 n’obuwanvu bw’ekisenge bwa yinsi 0.1. Nga tuggyako obuwanvu bw’ekisenge okuva ku dayamita ey’ebweru (0.75 - 0.1), tusanga nti dayamita y’omunda eri yinsi 0.65. Okubala kuno kutusobozesa okuzuula ekifo ekiriwo okukulukuta kw’amazzi n’okulonda obunene bwa payipu obutuufu n’ebintu ebikozesebwa mu nkola yaffe ey’amazzi. Jjukira okupima obuwanvu bw’ebweru n’obuwanvu bw’ekisenge okusobola okufuna okubalirira okwesigika okw’obuwanvu obw’omunda.
Okukebera enkoona n’ensengeka y’entebe .
T he significance of angle and seat configuration mu bikozesebwa mu payipu za mazzi.
Ensengeka n’entebe y’ebifo ebiteekebwamu payipu z’amazzi bikola kinene nnyo mu kukakasa okuyungibwa okunywevu era okutaliimu kukulukuta. Enkoona etegeeza okuserengeta oba okuserengeta kw’entebe ya fitting, nga eno ye ngulu esiba ku kitundu ekikwatagana. Ensengeka y’entebe esalawo ekika ky’ekisiba ekikozesebwa, gamba nga flat-faced, O-ring, oba cone-shaped. Ensengeka entuufu n’ensengeka y’entebe byetaagisa nnyo okuziyiza okukulukuta, okukuuma obulungi enkola, n’okulongoosa omulimu. Enkoona enkyamu oba ensengeka z’entebe ezitakwatagana ziyinza okuvaamu okukulukuta kw’amazzi, okukendeeza ku bulung’amu bw’okusiba, n’okukola obulungi mu nkola.
h ow okupima n’okwekenneenya enkoona n’ensengeka y’entebe ng’okozesa ebikozesebwa eby’enjawulo oba ebipande ebijuliziddwa.
Okupima n’okwekenneenya enkoona n’ensengeka y’entebe y’ebintu ebikozesebwa mu payipu z’amazzi, ebikozesebwa eby’enjawulo oba ebipande ebijuliziddwa bisobola okukozesebwa. Ebikozesebwa mu kupima enkoona, nga protractors oba angle finders, bisobola okuzuula okuserengeta kw’entebe ya fitting mu butuufu. Ebikozesebwa bino birina okuteekebwa ku ngulu w’entebe ya fitting okufuna ekipimo kya angle. Okugatta ku ekyo, ebipande ebijuliziddwa oba ebikwata ku mukozi biwa amawulire ag’omuwendo agakwata ku nsengeka y’entebe esengekeddwa ku bikozesebwa ebitongole. Bw’ogeraageranya enkoona n’ensengeka y’entebe epimiddwa n’ebiwandiiko ebijuliziddwa, osobola okukakasa okulonda okutuufu okw’okutuukagana n’okukwatagana.
Amagezi n'enkola ennungi .
practical tips n’enkola ennungi ez’okufuna ebipimo ebituufu.
Ebipimo ebituufu bikulu nnyo bwe kituuka ku bikozesebwa mu payipu z’amazzi. N’okubalirira okukyamu okutono kuyinza okuvaako okukulukuta, obutakola bulungi, n’okulemererwa okuyinza okubaawo mu ngeri ey’akatyabaga. Okukakasa ebipimo ebituufu, goberera amagezi gano ag’omugaso n’enkola ennungi:
Kebera emirundi ebiri ebipimo byo .
Nga tonnamaliriza bipimo byonna, kyetaagisa okukebera emirundi ebiri omulimu gwo. Ensobi zisobola bulungi okubaawo naddala ng’okola ku nkola z’amazzi enzibu. Twala obudde ogende ku bipimo byo era okakasizza obutuufu bwabyo. Omutendera guno omungu guyinza okukuwonya ensobi ezigula ssente nnyingi wansi ku layini.
Kozesa ebikozesebwa ebituufu .
Okusobola okufuna ebipimo ebituufu, kikulu nnyo okukozesa ebikozesebwa ebituufu. Teeka ssente mu kalifuuwa, micrometers, n’abafuzi eby’omutindo ogwa waggulu ebikoleddwa mu ngeri ey’enjawulo okusobola okukola payipu z’amazzi. Ebikozesebwa bino bipimibwa mu ngeri ey’enjawulo okusobola okuwa ebipimo ebituufu, okukakasa nti bikwatagana bulungi n’ebintu byo.
Pima ku bbugumu ne puleesa entuufu .
Enkola z’amazzi zikola wansi w’embeera z’ebbugumu ne puleesa ezenjawulo. N’olwekyo, kyetaagisa okupima ebikozesebwa byo mu mbeera y’emu gye binaakozesebwamu. Kino kikakasa nti ebipimo byo biraga bulungi embeera z’okukola ez’ensi entuufu ez’enkola yo ey’amazzi.
Lowooza ku kintu n’ekika ky’okukwatagana .
Ebintu eby’enjawulo n’ebika by’ebintu ebikozesebwa mu kukola payipu z’amazzi byetaaga obukodyo obw’enjawulo obw’okupima. Okugeza, okupima ekyuma ekitali kizimbulukuse kijja kwetaagisa okulowooza ku ngeri ey’enjawulo bw’ogeraageranya n’okupima ekintu ekiyitibwa ‘brass fitting’. Weemanyisa ebyetaago ebitongole ku buli kika ky’okukwatagana okukakasa ebipimo ebituufu.
Twala ebipimo ebingi .
Okusobola okubala enjawulo yonna eyinza okubaawo, kirungi okupima ebipimo ebingi eby’ebintu byo eby’amazzi. Kino kiyamba okukendeeza ku buzibu obuva mu nsobi zonna ez’okupima era kiwa ekipimo ekituufu ekya wakati. Bw’okwata ebipimo ebingi, osobola okwongera ku bwesigwa bwa data yo n’okukendeeza ku mikisa gy’ensobi.
Noonya obuyambi bw'abakugu nga bwe kiba kyetaagisa .
Wadde nga kisoboka okupima ebikozesebwa mu payipu z’amazzi ggwe kennyini, waliwo ebiseera eby’obuyambi eby’ekikugu we biyinza okwetaagisa. Bw’oba okolagana n’ebintu ebizibu oba eby’enjawulo, oba bw’oba tolina bukugu bwetaagisa, kiba kya magezi okwebuuza ku mukugu. Bayinza okukakasa nti ebipimo byo bituufu era biwa amagezi ag’omuwendo okusinziira ku bumanyirivu bwe balina.
Okukola ku kusoomoozebwa okwa bulijjo n’emitego mu kupima ebikozesebwa mu payipu z’amazzi.
Okupima ebikozesebwa mu payipu z’amazzi bisobola okuleeta okusoomoozebwa n’ebituli ebiwerako. Okumanya ensonga zino eza bulijjo kiyinza okukuyamba okwewala ensobi ezisaasaanya ssente nnyingi n’okukakasa ebipimo ebituufu. Kuno kwe tukugattidde ebimu ku bisinga okusoomoozebwa n’engeri y’okubikolako:
thread pitch ne diameter okutabulwa .
Okusoomoozebwa okumu okwa bulijjo nga tupimira ebikozesebwa mu payipu z’amazzi kwe kutabulwa wakati w’eddoboozi ly’obuwuzi ne dayamita. Ebipimo bino ebibiri bya njawulo naye nga bikwatagana nnyo. Ekituli ky’obuwuzi kitegeeza ebanga wakati wa buli wuzi, ate dayamita etegeeza obugazi bw’ekintu ekituuka. Kikulu nnyo okupima obulungi eddoboozi ne dayamita okukakasa nti bikwatagana bulungi. Twala obudde bwo okutegeera enjawulo eriwo wakati w’ebipimo bino ebibiri era okozese ebikozesebwa ebituufu okufuna ebisomeddwa ebituufu.
Okukolagana ne tapered fittings .
Ebintu ebikozesebwa mu kukola ebintu ebikozesebwa mu kukola ebintu (tapered fittings) ebimanyiddwa nga NPT (National Pipe Taper) fittings, bireeta okusoomoozebwa okw’enjawulo bwe kituuka ku kupima. Dizayini y’ebintu bino ekola ku kukendeeza ku buzito bwetaaga okupima okutuufu okukakasa nti okuyungibwa okunywevu era tekuliimu. Bw’oba opimira ebikozesebwa ebiwanvu (tapered fittings), essira lisse ku buwanvu bw’obuwuzi ku kifo ekisinga obugazi n’omuwendo gw’obuwuzi buli yinsi. Kino kijja kukuyamba okuzuula obunene obutuufu n’okukakasa nti okwata bulungi.
Okubala ensonga ez’ebweru .
Ensonga ez’ebweru nga okukulukuta, okwambala n’okukutuka, oba okwonooneka kuyinza okukosa ebipimo by’ebintu ebikozesebwa mu kukola payipu z’amazzi. Kikulu nnyo okwekebejja ebikozesebwa okulaba oba waliwo obubonero bwonna obw’okwonooneka oba obutali bwenkanya nga tonnaba kupima. Ggyawo ebisasiro oba obucaafu bwonna obuyinza okutaataaganya obutuufu bw’ebyo by’osoma. Okugatta ku ekyo, lowooza ku nkola y’ensonga ez’ebweru ku nkola y’emirimu egy’ekiseera ekiwanvu n’okukola ebituufu okukendeeza ku nsonga zonna eziyinza okubaawo.
Okutegeera Metric ne Imperial Measurements .
Ebintu ebikozesebwa mu kukola payipu z’amazzi bisobola okujja mu bipimo byombi ebya metric ne Imperial, okusinziira ku nkola y’enkola eno. Kikulu nnyo okusobola okutegeera obulungi enkola y’okupima okukozesebwa n’okukakasa obutakyukakyuka mu bipimo byo byonna. Okukyusa ebipimo mu butuufu bwe kiba kyetaagisa okwewala ensonga z’okukwatagana n’okukakasa nti okwatagana bulungi.
Laga obukulu bw’okupima emirundi ebiri n’okunoonya obuyambi bw’ekikugu nga bwe kyetaagisa.
Ebipimo by’okukebera emirundi ebiri n’okunoonya obuyambi obw’ekikugu nga kyetaagisa emitendera emikulu mu kulaba ng’ebintu ebituufu n’okwesigamizibwa kw’ebintu ebikozesebwa mu kukola payipu z’amazzi. Laba lwaki enkola zino nkulu nnyo:
Weewale ensobi ezigula ssente nnyingi .
Ebipimo by’okukebera emirundi ebiri bisobola okukuyamba okukwata ensobi yonna oba obutali butuufu nga tebinnaba kuleeta nsobi za ssente nnyingi. Ensobi entono mu kupima eyinza okuvaamu okukulukuta, obutakola bulungi mu nkola, oba wadde okulemererwa kw’ebyuma. Bw’ofuna obudde okukebera emirundi ebiri ebipimo byo, osobola okuziyiza ensonga zino n’okwetereka ku nsaasaanya eteetaagisa n’obudde bw’okuyimirira.
Okukakasa obukuumi n’okwesigamizibwa .
Enkola z’amazzi zikola wansi wa puleesa enkulu era zitwala emigugu egy’amaanyi. Ebipimo ebituufu bikulu nnyo okukakasa obukuumi n’obwesigwa bw’enkola zino. Bw’okebera emirundi ebiri ebipimo byo, osobola okuba omukakafu nti ebikozesebwa byo bijja kugumira embeera y’okukola n’okukola nga bwe kigendereddwa. Kino kikendeeza ku bulabe bw’okugwa mu bubenje, okulumwa, n’okulemererwa ebyuma.
Okuganyulwa mu bukugu mu by'ekikugu .
Mu mbeera ezimu, kirungi okunoonya obuyambi obw’ekikugu okupima ebikozesebwa mu payipu z’amazzi. Abakugu balina okumanya, obumanyirivu, n’ebikozesebwa eby’enjawulo okukakasa ebipimo ebituufu. Bayinza okuwa amagezi n‟ebiteeso eby‟omugaso okusinziira ku bukugu bwabwe, okukuyamba okusalawo mu ngeri ey‟amagezi n‟okwewala ebituli ebiyinza okubaawo. Nga tukola ku nkola enzibu oba enzibu, okwebuuza ku bakugu kiyinza okuwa emirembe mu mutima n‟okukakasa omulimu omulungi.
Mu bufunzi
Mu kumaliriza, ekiwandiiko kino kiggumiza obukulu bw’ebintu ebikozesebwa mu kugatta payipu z’amazzi mu kugatta ebitundu by’enkola y’amazzi. Kiraga omulimu gw’ebintu bino ebikozesebwa mu kukyusa amazzi g’amazzi, okuwa ebiyungo ebinywevu, n’okusobozesa okukuŋŋaanyizibwa okwangu n’okusasika. Ekiwandiiko era kyogera ku bukulu bw’okupima obulungi ebikozesebwa mu payipu z’amazzi nga tukozesa ebikozesebwa ebitongole okukakasa nti bikwatagana n’okukola obulungi. Ewa ebiragiro mu mutendera ku mutendera okupima ebikozesebwa, okuzuula ebikwata ku nsonga, n’okusalawo mu ngeri ey’amagezi. Ekiwandiiko kissa essira ku bwetaavu bw’okupima okutuufu okukakasa nti okulonda okutuufu kukwatagana n’okukola okwesigika. Era ewa amagezi okunoonya obuyambi obw’ekikugu nga bw’obuusabuusa era n’eggumiza obukulu bw’obutuufu mu kupima ebikozesebwa mu payipu z’amazzi okwewala ensobi ezisaasaanya ssente nnyingi.
Ebibuuzo ebitera okubuuzibwa .
Q: Npima ntya ebikozesebwa mu mazzi okusobola okubikyusa?
A: Okupima ebikozesebwa mu mazzi okusobola okubikyusa, ojja kwetaaga okupima obuwanvu bw’ebweru, dayamita y’omunda, n’obunene bw’obuwuzi. Kozesa kalifuuwa oba micrometer okupima dayamita ey’ebweru ne dayamita y’omunda mu butuufu. Ku sayizi y’obuwuzi, kozesa ekipima eddoboozi ly’obuwuzi okupima omuwendo gw’obuwuzi buli yinsi oba milimita.
Q: Nsobola okukozesa ebikozesebwa eby’okupima eby’omutindo okupima ebikozesebwa mu payipu z’amazzi?
A: Yee, osobola okukozesa ebikozesebwa ebipima eby’omutindo nga kalifuuwa, micrometers, ne thread pitch gauges okupima ebikozesebwa mu payipu za mazzi. Ebikozesebwa bino biwa ebipimo ebituufu ku dayamita ey’ebweru, dayamita y’omunda, n’obunene bw’obuwuzi bw’ebintu ebikozesebwa. Kakasa nti okozesa ekintu ekituufu ku buli kipimo.
Q: Waliwo obukodyo obw’enjawulo obw’okupima ku bika by’ebintu eby’enjawulo eby’ebintu ebikozesebwa mu kukola payipu z’amazzi?
A: Obukodyo bw’okupima ebikozesebwa mu payipu z’amazzi okutwalira awamu bwe bumu awatali kufaayo ku kika kya fitting. Ojja kuba okyalina okupima obuwanvu bw’ebweru, dayamita y’omunda, n’obunene bw’obuwuzi. Naye, ebipimo ebitongole n’ebika by’obuwuzi biyinza okwawukana okusinziira ku kika ekigere eky’okukwatagana kw’amazzi. Kikulu okwebuuza ku bikwata ku kkampuni eno oba ebiragiro ebikwata ku bipimo ebituufu.
Q: Kyetaagisa okupima byombi dayamita ey’ebweru ne dayamita y’omunda ey’ekintu ekiyitibwa hydraulic fitting?
A: Yee, kyetaagisa okupima dayamita y’ebweru ne dayamita y’omunda ey’ekintu ekiyitibwa hydraulic fitting. Ekipimo kya dayamita eky’ebweru kiyamba okuzuula obunene bw’ekintu ekituuka, ate ekipimo kya dayamita ekiri munda kikulu okukakasa okukulukuta okutuufu n’okukwatagana n’ebitundu ebirala. Ebipimo byombi byetaagisa nnyo okulonda ekifo ekituufu eky’okukyusaamu.
Q: Nsobola okukozesa ekipima eddoboozi ly’obuwuzi okupima obunene bw’obuwuzi bw’ebintu ebikozesebwa mu mazzi?
A: Yee, osobola okukozesa ekipima eddoboozi ly’obuwuzi okupima obunene bw’obuwuzi bw’ebintu ebikozesebwa mu mazzi. Ekipima eddoboozi ly’obuwuzi kikusobozesa okupima omuwendo gw’obuwuzi buli yinsi oba milimita, okukuyamba okuzuula obunene bw’obuwuzi mu butuufu. Amawulire gano makulu nnyo mu kulonda ebikozesebwa ebikwatagana n’okukakasa omukago ogw’obukuumi.
Q: Waliwo ebikozesebwa oba ebyuma eby’enjawulo ebyetaagisa okupima ebikozesebwa mu payipu z’amazzi mu butuufu?
A: Wadde ng’ebikozesebwa eby’okupima eby’omutindo nga kalifuuwa, micrometers, ne thread pitch gauges bimala okupima ebikozesebwa mu payipu z’amazzi mu butuufu, waliwo ebikozesebwa eby’enjawulo ebiyinza okuyamba mu nkola. Mu bino biyinza okubaamu ebipima ebipima amazzi ebituukagana n’amazzi oba ebikozesebwa ebiwa ebipimo eby’amangu era ebituufu. Naye, ebikozesebwa bino eby’enjawulo tebyetaagisa bulijjo era bisobola okukyusibwamu n’ebikozesebwa eby’omutindo.
